به دنبال اتمام جلد اول کتاب بافت‌شناسی ( بافت‌شناسی پایه) شروع به تألیف جلد دوم کتاب نمودم که حاصل سال‌ها تدریس و تحقیق در دانشگاه می‌باشد. علم بافت‌شناسی شاخه‌ای از علم آناتومی بوده که به مطالعه ساختار طبیعی بدن موجودات زنده در حالت سلامت با استفاده از میکروسکوپ می‌پردازد. در تألیف کتب بافت‌شناسی معمولاً بافت‌شناسی عمومی و اختصاصی در یک مجلد به طبع رسانده می‌شود. دو جلدی کردن مبحث بافت‌شناسی توسط اینجانب کاری ابتکاری بود به خاطر اینکه، اولاً حجم کتاب در یک جلد بیش از حد شده و امکان استفاده از آن به خصوص برای دانشجویان سخت می‌نماید، ثانیاً به علت اینکه درس بافت‌شناسی برای دانشجویان دامپزشکی( بافت‌شناسی 1 و بافت شناسی2) در دو ترم مجزا ارائه می‌شود، ایشان در هر ترم درسی یکی از مجلد‌ها را استفاده نمایند.  دوازده فصل مربوط به بافت عمومی در جلد اول تحت عنوان بافت‌شناسی پایه مکتوب شد و یازده فصل نیز در جلد دوم یعنی کتاب حاضر تحت عنوان "بافت‌شناسی اختصاصی" تألیف گردید. در این کتاب، بافت‌شناسی مربوط به اندام‌هایِ مختلفِ انواع دستگاه‌هایِ بدن شرح و توضیح داده شده است و سعی شده است که از نتایج کارهای تحقیقاتی خود و سایر دانشمندان استفاده شود.  متن کتاب حاوی مطالب بافت‌شناسی مربوط به کلیه پستانداران می‌باشد و در تشریح ساختار بافت‌شناسی محدودیت به انسان و یا پستانداران اهلی وجود ندارد و مقایسه‌ای نیز بین پستانداران صورت گرفته است. این نگرش می‌تواند دید وسیعی در خواننده و افراد علاقه‌مند علم بافت‌شناسی ایجاد کند و آن‌ها را محدود به گونه‌های خاصی از پستانداران نکند. بدین ترتیب محتویات کتاب بافت‌شناسی اختصاصی حاضر می‌تواند مورد استفاده کلیه دانشجویان رشته‌های مختلف علوم زیستی، دامپزشکی، پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و سایر علاقه‌مندان علم بافت‌شناسی در کلیه مقاع لیسانس، دکتری عمومی  و دکتری تخصصی قرار گیرد.  کتاب شامل تعداد زیادی تصاویر زیبا و گویا برای درک بهتر و عمیق‌تر مباحث بافت‌شناسی است به طوری که خواننده حتا نیاز به استفاده از کتاب اطلس را نداشته باشد. در انتخاب تصاویر نیز سعی شده است که تصاویر حاصل از کارهای تحقیقاتی خود و  دیگران استفاده شود و حتی المقدور تکراری نباشند.

 مقدمه ناشر 5

پیش درآمد 13

فصل سیزدهم: دستگاه خونرسانی 15

مویرگ‌ها 15

مویرگ‌های‌پیوسته 17

مویرگ‌های‌منفذ‌دار 18

سینوزوئید‌ها 19

سینوس‌ها 20

ساختار عمومی رگ‌ها 21

ساختمان بافت شناسی‌سرخرگ‌ها 24

سرخرگچه 25

سرخرگ با اندازه‌ی متوسط( سرخرگ‌های عضلانی ) 25

سرخرگ‌های ‌آئورتی یا الاستیکی 26

ساختمان‌بافت‌شناسی سیاهرگ‌ها 28

وریدچه 29

سیاهرگ‌های‌کوچک و متوسط 29

سیاهرگ بزرگ 31

رگ‌های لنفی 31

قلب 32

لایه‌های تشکیل دهنده دیواره قلب 34

فصل چهاردهم: دستگاه لنفاوری 41

دستگاه‌لنفاوی در جانوران پست 41

دستگاه لنفاوی در مهره‌داران 42

دستگاه لنفاوی در پستانداران 43

انواع آنتی‌بادی‌ها 44

گره لنفاوی 46

لوزه‌ها 48

لوزه‌کامی 49

لوزه‌حلقی 50

لوزه زبانی 51

لوزه روده کوری 51

بورس فابرسیوس 52

عقده لنفاوی 53

ساختار بافت‌شناسی عقده لنفاوی 54

هیستوفیزلوژی عقده لنفاوی 57

عقده‌خونی لنفی 58

تیموس 59

ساختار بافتشناسی تیموس 60

رشد تیموس 62

انواع پیوند بافت 63

طحال 64

وظیفه طحال 64

ساختار بافت‌شناسی طحال 65

پولپ سفید 65

پولپ قرمز 67

گردش خون طحال 67

هیستوفیزیولوژی طحال 71

فصل پانزدهم: دستگاه‌گوارش 73

دهان 75

لب‌ها 76

دندان 78

دندان‌های براکی‌دونت 78

ساختار آناتومیک دندان‌های براکی‌دونت 78

ساختاربافت‌شناسی دندان‌های براکی‌دونت 79

مینا 79

عاج 81

سیمان 82

پولپ ( مغز) دندانی 83

دندان‌های هیپسودونت 83

زبان 84

سطح پشتی 85

پرزهای مکانیکی 86

پرزهای شیمیایی 87

جوانه‌ی چشایی 89

سطح زیرین زبان 90

مغز زبان 91

سقف دهان 91

کام سخت 91

کام نرم 92

ساختار عمومی بافت‌شناسی اندام‌های لوله‌ای شکل 93

حلق 95

مری 96

مری پرندگان 98

معده 100

معده گوشت‌خواران 102

غدد معدی 102

انواع سلول‌های غدد معدی 105

غدد ناحیه پیلور 110

اختلافات گونه‌ای معده غده‌ای 110

معده غیرغده‌ای 112

معده نشخوارکننده‌گان 112

شکمبه 113

نگاری 115

هزارلا 118

معده غیرغده‌ای پرندگان یا سنگدان 119

شیردان 121

معده غده‌ای پرندگان 121

روده باریک 123

طبقه مخاط 123

انواع سلول‌های غدد روده‌ای(لایبرکوهن) 124

ساختار میکروسکوپی پرز روده باریک 129

روده‌کلفت 132

روده کور 134

راست روده 135

مقعد 138

غدد ضمیمه‌ای دستگاه گوارش 140

غدد بزاقی 140

واحدهای ترشحی موکوس 143

غده بزاقی بناگوشی 148

غده بزاقی تحت فکی 149

غده بزاقی زیرزبانی 149

غدد بزاقی فرعی 150

پانکراس 151

کبد 154

کپسول کبد 156

پارانشیم کبدی 157

کانالچه‌ها و مجاری صفراوی 160

نحوه خون‌رسانی کبد 161

کیسه صفرا 162

فصل شانزدهم: دستگاه تنفس 165

بخش هدایتی دستگاه تنفس 167

بخش دالان 168

بخش تنفسی 169

انواع سلول‌های بافت مخاط ناحیه تنفسی 169

بخش بویایی 172

انواع سلول‌های ناحیه بویایی حفره بینی 173

اندام تیغه‌ای – بینی‌ای  یا ژاکوبسون 174

سینوس‌های مجاور بینی 178

ناحیه بینی‌ای- حلقی 179

حنجره 179

نای 181

ریه‌ها 185

مجاری هادی داخل ریوی 186

نایژه‌ها 186

نایژک‌ها 188

بخش تنفسیِ دستگاه تنفس 190

مجاری حبابچه‌ای  و کیسه‌های حبابچه‌ای 192

حبابچه‌ها 192

ترمیم بافت پوششی حبابچه‌ها 197

پرده جنب 197

رگ‌های خونی و لنفاوی ریه‌ها 198

عصب دهی ریه‌ها 199

دستگاه تنفس پرندگان 199

فصل هفدهم: دستگاه ادراری 203

کلیه‌ها 203

نفرون 207

لوله‌های درهم پیچیده نزدیک 213

خم ( لوپ) هنله 214

لوله‌های در هم پیچیده دور 215

لوله‌ها و مجاری جمع کننده ادرار 216

دستگاه جنب گلومرولی 219

نحوه خون‌رسانی کلیه 220

هیستوفیزیولوزی کلیه 223

دستگاه جنب گلومرولی 223

وظایف لوله‌های کلیوی در ساخت ادرار 225

گذرگاه‌های ادراری 232

لگنچه 233

میزنای (حالب) 233

مثانه 234

میزراه 236

فصل هجدهم: دستگاه تناسلی ماده 241

تخمدان 243

بخش قشری 244

مورفولوژی فولیکول‌های تخمدانی 245

مراحل مختلف رشد اُوسیت در فولیکول 251

تخمکگذاری 252

استحاله یا آترزی فولیکولی 254

جسم زرد 255

بخش مرکزی تخمدان 258

رگ‌های خونی، رگ‌های لنفی و اعصاب 258

لوله رحم 258

رحم 262

ساختار بافت‌شناسی رحم 262

گردن رحم 266

مهبل 268

دهلیز 271

کلیتوریس 272

فَرْج 273

سیکل فحلی 273

هورمون‌های تخمدانی 273

فازهای مختلف سیکل فحلی 276

تغییرات دوره‌ای اندومتر 278

دستگاه تناسلی پرندگان ماده 282

لوله تخم بر 283

فصل نوزدهم: دستگاه تناسلی نر 291

کیسه بیضه 292

بیضه 295

مراحل محتلف اسپرماتوژنز 298

ساختمان آناتومیک اسپرماتوزوئید 303

سلول سرتولی 306

بافت بینابینی بیضه 308

هیستوفیزیولوژی بیضه 310

آنتی‌اسپرم آنتی‌بادی 311

مجاری داخل بیضه‌ای 312

مجاری خارج بیضه‌ای انتقال دهنده اسپرماتوزوئید 314

اپیدیدیم 314

مجرای فران 317

غدد ضمیه دستگاه تناسلی نر 319

غدد ضمیمه دستگاه تناسلی نر 321

غده سمینال وزیکل 321

غده پروستات 323

غده پیازی- میزراهی(کوپر) 326

تفاوت‌های گونه‌ای 328

میزراه در جنس نر 328

قضیب 331

پره پوش 336

مکانیسم نعوظ 337

فصل بیستم: پوست 339

وظیفه پوست 339

لایه‌های محتلف پوست 341

انواع سلول‌های اپی‌درمی 345

درم یا کوریوم 348

هیپودرم 350

مو 350

فولیکول مو 352

رنگ مو 355

انواع فولیکول‌های مو 356

عضله راست کننده مو 357

موهای حساسه 357

رشد مو 358

غدد عرقی 359

غده چربی 361

غده پستانی 363

بافت غدد پستانی در زنان بالغ 365

ساختار بافتشناسی پستان‌ها درزمان بارداری در انسان 367

ساختار بافت‌شناسی غدد پستانی در حین شیرواری 368

ساختار بافت پستان در زمان غیر شیرواری ( خشکی) 370

غدد پستانی در سایر پستانداران 371

ناخن 372

اندام‌های مرتبط با انگشتان و شاخ 374

سُم در اسب 374

دیواره 375

سُل 378

قورباغه سُم 379

سُم در نشخوارکننده‌گان و خوک 380

پنجه 380

بالشتک‌های انگشتی 381

آژخ و سیخک 381

شاخ 381

پوست در پرندگان 382

پر 383

فصل بیست و یکم: غدد درون ریز 387

غده هیپوفیز 387

نحوه خون‌رسانی غده هیپوفیز 390

هیپوفیز غده ای 392

بخش دورِ هیپوفیز غده ای 392

سلول‌های اسیدوفیلی 394

سلول‌های بازوفیلی 395

هیستوفیزیولوزی هیپوفیز پیشین 397

بخش لوله‌ای هیپوفیز غده‌ای 399

بخش بینابینی هیپوفیز غده‌ای 400

هیپوفیز عصبی ( هیپوفیز پسین) 401

وازوپرسین 402

اوکسی توسین 403

غده فوق کلیوی (آدرنال) 404

بخش قشری غده فوق کلیوی 405

هیستوفیزیولوژی بخش قشری غده فوق کلیوی 408

بخش مرکزی غده فوق کلیوی 410

غده تیروئید 413

هیستوفیزیولوژی غده تیروئید 416

غده پاراتیروئید 417

هیستوفیزیولوژی غده پاراتیروئید 419

جزایر لانگرهانس غده پانکراس 420

غده پینه‌آل 424

هیستوفیزیولوژی غده پینه‌آل 426

فصل بیست و دوم: چشم 429

صلبیه 432

قرنیه 434

مشیمیه 436

جسم مژگانی 438

زوائد مژگانی 439

عنبیه 440

شبکیه 441

هیستوفیزیولوژی شبکیه 446

لنز 449

ضمائم چشم 451

پلک‌ها 451

سیستم غدد اشکی 453

فصل بیست و سوم: گوش 457

گوش خارجی 458

گوش میانی 459

گوش داخلی 461

لابیرنت غشایی 463

نحوه عملکرد در گوش داخلی 467

منابع 471